بر اساس آخرین گزارش موسسه هنلی که هر سال رده‌بندی معتبرترین پاسپورت‌ها را مشخص می‌کند، پاسپورت ژاپن جایگاه نخست جهان در سال ۲۰۲۱ را کسب کرد.

طبق گزارشی جدید موسسه هنلی، فاصله کشورها در آزادی سفر به بیشترین حد خود رسیده است و بی‌عدالتی در دسترسی به واکسن می‌تواند به این معضل دامن بزند.

«شاخص پاسپورت هنلی» (Henley Passport Index) که از سال ۲۰۰۶ به‌طور منظم معتبرترین پاسپورت‌های جهان را رصد می‌کند، آخرین رده‌بندی و تحلیل خود را منتشر کرد. از آنجا که این شاخص محدودیت‌های موقت را در نظر نمی‌گیرد، ژاپن بار دیگر به‌عنوان برترین‌ کشور از نظر معتبرترین پاسپورت در جهان انتخاب شد؛ چراکه با پاسپورت این کشور می‌توان بدون ویزا یا از طریق ویزا در هنگام ورود به ۱۹۳ مقصد در سراسر جهان سفر کرد. جالب اینکه سه کشور آسیایی ژاپن، سنگاپور و کره جنوبی صدر رده‌بندی معتبرترین پاسپورت‌های جهان در سال ۲۰۲۱ را به خود اختصاص داده‌اند.

شرکت مشاوره‌ای اخذ اقامت «هنلی و شرکا» (Henley & Partners) مستقر در بریتانیا که در تهیه این شاخص دست دارد، در بیانیه‌ای گفته است:

با توجه به محدودیت‌های گسترده‌ سفر که در سطح جهان وجود دارد، هر میزان از سطح آزادی سفر بین‌المللی در حد تئوری باقی می‌ماند. تا حدی طنزآمیز است که ژاپن در رتبه اول قرار دارد؛ چراکه اخیرا در تصمیمی دشوار اعلام کرد که از ورود تماشاگران خارجی به بازی‌های المپیک و پارالمپیک توکیو ۲۰۲۰ جلوگیری می‌کند؛ بازی‌هایی که برای ماه ژوئیه ۲۰۲۱ برنامه‌ریزی شده‌اند. دارندگان پاسپورت ژاپنی بدون نیاز به ویزا یا با اخذ ویزا در هنگام ورود می‌توانند به ۱۶۷ کشور بیشتر از شهروندان افغانستان سفر کنند. پاسپورت افغانستان با قرارگیری در پایین این رد‌ه‌بندی، فقط امکان سفر به ۲۶ مقصد بدون ویزا را میسر می‌کند. این موضوع بزرگ‌ترین شکاف بین کشورها از زمان آغاز انتشار شاخص پاسپورت هنلی به شمار می‌رود.

سنگاپور با امتیاز ۱۹۲ در رتبه دوم و کره جنوبی و آلمان به‌صورت مشترک با امتیاز ۱۹۱ در رتبه سوم قرار دارند. طبق معمول مابقی جایگاه‌های فهرست ۱۰ پاسپورت برتر را کشورهای عضو اتحادیه اروپا از آن خود کرده‌اند. بریتانیا و ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۱۴ رتبه یک جهان را در اختیار داشتند؛ اما اعتبار پاسپورت آن‌ها در سال‌های اخیر به‌طور مستمر کاهش یافته است. در حال حاضر این کشورها در کنار سوئیس، بلژیک و نیوزیلند در رتبه هفتم قرار گرفته‌اند.

بزرگ‌ترین موفقیت‌ یک دهه گذشته از نظر آزادی سفر، به چین و امارات متحده عربی تعلق دارد؛ به‌طوری که چین از سال ۲۰۱۱ موفق به صعود ۲۲ پله‌ای شده و از رتبه ۹۰ به ۶۸ رسیده است. امارات متحده عربی نیز از رتبه ۶۵ به ۱۵ ارتقا یافت. تلاش این کشور برای تقویت روابط دیپلماتیک در سراسر جهان باعث شده است که شهروندان اماراتی بتوانند به‌راحتی به ۱۷۴ مقصد جهان سفر کنند؛ موضوعی که یک دهه قبل فقط به ۶۷ مورد می‌رسید. پاسپورت امارات متحده عربی در میان کشورهای خاورمیانه از بالاترین اعتبار برخوردار است.

شرکت هنلی و شرکا اعلام کرده است:

با آغاز برنامه‌های واکسیناسیون انبوه در برخی از کشورهای ثروتمند و پیشرفته مانند کشورهای اتحادیه اروپا، امارات متحده عربی، انگلیس و ایالات متحده آمریکا، احتمال شروع سفرهای بین‌المللی برای برخی کشورها وجود دارد. برای شهروندان اقتصادهای در حال توسعه و در حال ظهور که روند واکسیناسیون با سرعت بسیار کمتری جریان دارد و پاسپورت آن‌ها آزادی سفری کمتری ارائه می‌کند، آینده بهتری انتظار نمی‌رود.

«اگور التوندال» (Ugur Altundal) و «اومر زارپلی» (Omer Zarpli)، محققان علوم سیاسی از دانشگاه سیراکیوس و دانشگاه پیتسبورگ آمریکا، در این گزارش به برخی از خطرات مدل پاسپورت واکسن به‌عنوان راهکاری برای بازگشایی سفرهای بین‌المللی اشاره کرده‌اند. در گزارش مذکور آمده است:

از آنجا که مردم احتمالا باید هر سال واکسینه شوند، کشورهای پیشرفته ممکن است به‌دنبال تامین منابع واکسن برای آینده باشند. در نتیجه این موضوع می‌تواند همه‌گیری را طولانی کند و خطر جهش‌های بعدی را افزایش دهد.

«مهاری تادل مارو» (Mehari Taddele Maru)، استاد مرکز سیاست‌ مهاجرت و عضو موسسه دانشگاه سازمان ملل در مطالعات مقایسه‌ای و تلفیقی منطقه‌ای در بلژیک، می‌گوید:

کشورهایی که می‌توانند با سرعت نسبتا زیادی جمعیت خود را واکسینه کنند، متعاقبا تردد و رفت‌وآمد را برای شهروندانشان تسهیل می‌کنند و قادر به جذب بازدیدکنندگان در زمینه تجارت و گردشگری خواهند بود. هرچند کشورهایی که با درگیری و مناقشه روبه‌رو هستند و همین طور کشورهایی که بودجه لازم برای تامین ذخیره کافی و توزیع کارآمد واکسن را ندارند، درباره کاهش محدودیت‌های تردد از بقیه عقب خواهند ماند.

همه‌گیری کرونا باعث شد که کسب‌وکارهای سراسر جهان، برنامه‌های کاری منعطف‌تری را اتحاذ کنند و از همین رو ویزاهای دورکاری در سال گذشته رواج زیادی پیدا کرد. «گریگ لیندزی» (Greg Lindsay)، مدیر تحقیقات کاربردی در کمیته غیردولتی «NewCities» در این گزارش نوشته است:

در حال حاضر مقاصد مختلفی از هلسینکی تا دبی مشغول تهیه برنامه‌ها و سیاست‌هایی برای هدف قراردادن استعدادهای آزادی هستند که کارفرمایان به آن‌ها اجازه دورکاری داده‌اند.

وی در ادامه هشدار می‌دهد، هر مقصدی در جهان که این برنامه‌ها را در دستور کار خود ندارد، وقتی جهان به روال عادی برگردد، در معرض خطر عقب‌ماندن است.

فهرست معتبرترین پاسپورت‌های سال ۲۰۲۱

۱. ژاپن (۱۹۳ مقصد)

۲. سنگاپور (۱۹۲)

۳. آلمان، کره جنوبی (۱۹۱)

۴. فنلاند، ایتالیا، لوکزامبورگ، اسپانیا (۱۹۰)

۵. اتریش، دانمارک (۱۸۹)

۶. فرانسه، ایرلند، هلند، پرتغال، سوئد (۱۸۸)

۷. بلژیک، نیوزیلند، سوئیس، انگلستان، ایالات متحده آمریکا (۱۸۷)

۸. جمهوری چک، یونان، مالت، نروژ (۱۸۶)

۹. استرالیا، کانادا (۱۸۵)

۱۰. مجارستان، لیتوانی، لهستان، اسلواکی (۱۸۳)

فهرست بدترین پاسپورت‌های سال ۲۰۲۱

کشورهایی که می‌توانند بدون ویزا یا از طریق ویزا هنگام ورود به کمتر از ۴۰ کشور جهان سفر کنند، جزو بدترین پاسپورت‌های سال جاری قرار گرفته‌اند.

۱۰۲. کره شمالی (۳۹ مقصد)

۱۰۳. نپال (۳۸)

۱۰۴. فلسطین (۳۷)

۱۰۵. سومالی (۳۴)

۱۰۶. یمن (۳۳)

۱۰۷. پاکستان (۳۲)

۱۰۸. سوریه (۲۹)

۱۰۹. عراق (۲۸)

۱۱۰. افغانستان (۲۶)

فهرست هنلی و شرکا یکی از شاخص‌های تهیه‌شده به دست شرکت‌های مالی است تا پاسپورت‌های جهان را بر اساس دسترسی سفر شهروندان کشورها رده‌بندی کنند. فهرست پاسپورت هنلی مبتنی بر داده‌های انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (IATA) است و ۱۹۹ پاسپورت و ۲۲۷ مقصد سفر را پوشش می‌دهد.

بازدیدها: 0